၂၀၁၉ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလကစတင်ခဲ့တဲ့ ကိုဗစ်ကပ်ရောဂါဟာ ဆားကိုဗီတူးဗိုင်းရပ်(SARS CoV-2)ကြောင့်ဖြစ်ပွားပြီး ၂၀၂၁ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာ ၂၆ ရက်က အိုမီခရွန်(Omicron) ဗိုင်းရပ်မျိုးကွဲ စတင်နေပြီဖြစ်ကြောင်း ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့(WHO)ကဆိုတယ်။ ကိုဗစ်တတိယလှိုင်းဖြစ်စေတဲ့ ဒယ်တာ(Delta)မျိုးစိတ်ထက်ရောဂါလက္ခဏာ မပြင်းထန်ပေမယ့် အဆ ၂၀-၂၀၀ ကျော် လျင်မြန်စွာ ပျံ့နှံ့ကူးစက်နိုင်တာကြောင့် နိုဝင်ဘာ ၈ ရက် တောင်အာဖရိကက မျိုးစိတ်ဟာ ၂၀၂၁ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၂၅ ရက်မှာ နိုင်ငံပေါင်း ၁၂၀ ပျံ့နှံ့ရောက်ရှိနေပြီ ဖြစ်တယ်။
ဗြိတိန်ဟာ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးအပြည့် (၂)ကြိမ်ထိုးနှံပြီးစီးမှု ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းရှိနေပြီး အိုမီခရွန်မျိုး ဗီဇသစ်အတွက် တတိယအကြိမ် ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံဖို့ ပြင်ဆင်လာတာဖြစ်တယ်။ အမေရိကန်၊ ဗြိတိန်၊ အစ္စရေး၊ စင်ကာပူတို့မှာ ကိုဗစ်ထပ်ဆင့်မြှင့်ကာကွယ်ဆေး (Third dose)ထိုးနှံနေပြီး အစ္စရေးမှာ စတုတ္ထအကြိမ် ကာကွယ်ဆေး (Fourth dose)ထိုးနှံနေပြီ ဖြစ်တယ်။
ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးတွေက အက်စထွာဇီနီကာကုမ္ပဏီအဆိုအရ ပြီးခဲ့တဲ့မျိုးကွဲများအတွက် ထိရောက်မှု ရှိခဲ့ပြီး အသစ်ဖြစ်ပေါ်လာတဲ့ အိုမီခရွန်(Omicron)အပေါ် ခုခံကာကွယ်နိုင်စွမ်း နိမ့်ပါးနေလို့ အခုလို တတိယအကြိမ် ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံစေတာပဲဖြစ်တယ်။ နှစ်ကြိမ်ထိုးပြီးချိန် ခုခံမှု ၄၀ ရာခိုင်နှုန်းရှိရာမှ သုံးကြိမ်ထိုးနှံပြီး ချိန်မှာ ၇၅ ရာခိုင်နှုန်းထိ ခုခံနိုင်စွမ်းရှိတာကြောင့် ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့(WHO)ကလည်း ထပ်စောင်းကာကွယ်ဆေး(Third dose)ထိုးနှံကြဖို့ သဘောတူညီထားပါတယ်။
ဆိုရရင် ကိုဗစ်ရောဂါက ကမ္ဘာမြေပေါ်မှာပျောက်မသွားဘဲ (၄-၅)နှစ်ကြာဦးမှာဆိုတော့ တုပ်ကွေးဗိုင်းရပ်လို နှစ်စဉ်ပေါ်ပေါက်လာတဲ့ မျိုးကွဲသစ်အတွက် ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံသွားရမယ့် အခြေအနေရှိကာ လူသားတို့ခံနိုင်ရည်ရှိလာရင် ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံမှု လျော့နည်းလာမှာ ဖြစ်တယ်။ ဆိုရရင် ဂျွန်ဟော့ကင်းပြည်သူ့ ကျန်းမာရေးကောလိပ် အဏုဇီဝနှင့်ခုခံမှုဌာန၊ ဌာနမှူးဒေါက်တာ အက်စတီယိုကဆာဒီဝဲက ထွက်ရှိလာမယ့်ကာကွယ်ဆေးက အိုမီခရွန်ပရိုတိန်းဆူးချွန်ကို ချိုးဖျက်ဝင်ရောက် နိုင်ပါတယ်။ အိုမီခရွန်ဗီဇကိုချိုးဖျက်နိုင်ပြီးနောက်မှာ ရောဂါကြောင့် ပြင်းထန်မှု၊ သေဆုံးမှုတို့ နည်းပါးစေနိုင်ပါတယ်ဆိုတယ်။
အိုမီခရွန်မှာ ပရိုတိန်းဆူးချွန်ပြောင်းလဲမှုက ကြီးမားကွာခြားလာပါတယ်။ ခုခံမှုတုံ့ပြန်ဖို့အတွက် ရှိနှင့်ပြီးပဋိပစ္စည်းက မလုံလောက်ပါဘူး။ သည့်အတွက် စွမ်းအားမြှင့်ခုခံမှုစနစ်ရရှိဖို့ ကာကွယ်ဆေး ထပ်မြှင့်(Third dose) သို့မဟုတ် အိုမီခရွန်ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံပြီးမှသာ အိုမီခရွန်ကိုကြိုတင် ကာကွယ်နိုင်မှာ ဖြစ်တယ်လို့ ဆိုနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။
အိုမီခရွန်ကိုဗစ်မျိုးစိတ်ဟာ ဦးနှောက်နဲ့အာရုံကြောစနစ်အပေါ် သက်ရောက်မှုရှိနိုင်မှာဖြစ်တယ်။ ကိုဗစ်ရောဂါဖြစ်စမှာ ဦးနှောက်အာရုံကြောပြဿနာ ဂရုမပြုနိုင်ခဲ့ဘဲ ယခုအခါ ကိုဗစ်ဖြစ်စေတဲ့(SARS CoV-2)ဗိုင်းရပ်က အာရုံကြောပြဿနာရှိကာ သူငယ်ပြန်ခြင်း၊ မှတ်ဉာဏ် လျော့ကျခြင်းတို့ ဖြစ်စေ နိုင်တယ် ဆိုတယ်။
လေ့လာမှုအရ ကိုဗစ်အဆိပ်အချို့ဟာ ဦးနှောက်အာရုံကြောစနစ်မှာ အတန်ကြာနေနိုင်ပြီး ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊ အကြောတက်ခြင်း၊ မှတ်ဉာဏ်လျော့ကျခြင်း၊ သူငယ်ပြန်ခြင်းတို့ ပိုမိုဖြစ်လာစေနိုင်ကြောင်း တွေ့ရှိထားတယ်။ သိပ္ပံပညာရှင်တို့က (SARS CoV-2) ဗိုင်းရပ်ဟာ အာရုံကြောဆဲလ်(Nerve Cells)ထဲ ဝင်ရောက်လာပါက ပါးချိတ်ရောင်ဗိုင်းရပ်(Mamps)၊ ခွေးရူးဗိုင်းရပ်(Rabies)၊ အမ်အက်တစ်ဘားဗိုင်းရပ် (Epstem Bar Virus)တို့လို အာရုံကြောစနစ်ကို ထိခိုက်စေနိုင်ကာ ဦးနှောက်ရောင်ရမ်းခြင်း၊ လေဖြတ်ခြင်း၊သေဆုံးခြင်းတို့ဖြစ်စေနိုင်တယ်ဆိုတယ်။
ကိုဗစ်ဖြစ်စေတဲ့(SARS CoV-2)ဟာ တုပ်ကွေးဆန်ပြီး (၁၉၁၆-၁၈)စပိန်တုပ်ကွေးကပ်ရောဂါကာလက ဦးနှောက်ချို့ယွင်းမှုများ တွေ့ရှိခဲ့သလိုမျိုး ဦးနှောက်မူမမှန်ဖြစ်စဉ်တချို့ ကျန်ရစ်ကြောင်း အမေရိကန် တက္ကဆက်ပြည်နယ်ဆန်အန်တိုးနီးယားကမ္ဘာ့ဘဏ် ကျန်းမာရေးစင်တာ ဦးနှောက်နဲ့ အာရုံကြောပါရဂူ ဒေါက်တာဂဲဘရီရယ်အေဒီအက်စကွင်က သတိပေးထားပါတယ်။ ဒါ့ပြင် အယ်ဇိုင်းမားရောဂါ အဖွဲ့အစည်းကလည်း ကိုဗစ် (SARS CoV-2) ဗိုင်းရပ်ဟာ ပါကင်ဆန်ခြေတုန်လက်တုန်ရောဂါ အယ်ဇိုင်းမားဦးနှောက်ကျုံ့ရောဂါ၊ ဇရာအကြိုရောဂါနဲ့ အခြားစိတ်ပိုင်း ကျန်းမာရေးပြဿနာများ ကျန်ရစ်စေကြောင်း ဆိုတယ်။
ဦးနှောက်ကောင်းစေတဲ့ အမူအကျင့်များ ပြုလုပ်သင့်ပါတယ်။ အိပ်ရေး၀၀အိပ်စက်သင့်တယ်။ နှစ်ခြိုက်စွာ အိပ်စက်ခြင်းက ဦးနှောက်အတွက် အားဖြည့်ပေးရုံမက အိုင်ကျူဉာဏ်ပါဝါကိုမြင့်မားစေပါတယ်။ ပုံမှန် နေ့စဉ်နာရီဝက်မှတစ်နာရီအားကစားတစ်ခုခုအပြေး၊ လမ်းလျှောက်၊ ရွရွပြေး၊ စက်ဘီးစီး၊ ရေကူးတစ်ခုခုပြုကျင့်သင့်ပါတယ်။ ဦးနှောက်သွေးလှည့်ပတ်မှုကောင်းစေကာ ဦးနှောက်ကို ကျန်းမာစေပြီး မှတ်ဉာဏ်စွမ်းရည်များမြင့်မားကာ ဦးနှောက် အရည်အသွေးကို တိုးတက်စေတယ်။ အဝလွန်ခြင်းက (Obesity) ခန္ဓာကိုယ်လေးလံတဲ့အလျောက် ဦးနှောက်လည်း ထိုင်းမှိုင်းစေလို့ အဝမလွန်အောင် ထိန်းသင့်တယ်။ စိတ်ဖိစီးခြင်း၊ အဆိုးမြင်ဝါဒများကဦးနှောက်ထဲရှိ ကလာပ်စည်းများ ပျက်စီးဆုံးရှုံးစေသလို ကောင်းမွန်တဲ့ ကလာပ်စည်းသစ်ဆဲလ်များ တည်ဆောက်မှုကိုလည်း ပိတ်ပင်ထားတယ်။ စိတ်ကောင်း မွေးမြူသင့်တယ်။ အရာရာကို အကောင်းမြင်စိတ်နဲ့ ကြည့်သင့်တယ်။ တရားထိုင်ခြင်း၊ ယောဂကျင့်ခြင်းတို့နဲ့ စိတ်နေစိတ်ထားကောင်းမွန်အောင် ကျင့်ကြံအားထုတ်သင့် ပါတယ်။
ဦးနှောက်ဆဲလ်ကလာပ်စည်းများ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်လာစေဖို့ ဦးနှောက်ကို အလုပ်ပေးရပါမယ်။ ကွန်ပျူတာ ပရိုဂရမ်ရေးဆွဲခြင်း၊ ဉာဏ်စွမ်းပဟေဠိများဖြေခြင်း၊ ဆူဒိုခု ကိန်းဂဏန်း သင်္ချာချပြီးစားခြင်း၊ စကားလုံးစပ်ခြင်း၊ ကဗျာရေးစပ်သီကုံးခြင်း၊ စာရေးစာဖတ်မှတ်သားခြင်း၊ ဘာသာစကားအသစ် လေ့လာသင်ယူခြင်း၊ စိတ်ကူးစိတ်သန်း အသစ်များ ဖန်တီးခြင်း၊ ပြီးခဲ့တဲ့နှစ်ရက်သုံးရက်က အကြောင်းအရာများ ပြန်လည်ကာ တွေးတောခြင်း၊ ရုပ်ရှင်ပြန်စဉ်းစားခြင်းတို့ လုပ်ရတယ်။
ကိုယ်မရောက်ဖူးသေးတဲ့ အရပ်ဒေသခရီးထွက်ခြင်းက အသွင်သစ်အမြင်သစ်နဲ့ အာရုံလန်းဆန်းပြီး ဦးနှောက်ကို မှတ်တမ်းတင် အလုပ်ရှုပ်စေတာကြောင့် လေးလံထိုင်းမှိုင်းမှု မဖြစ်စေတော့ဘူး။ ပေါင်းသင်း ဆက်ဆံရေးပြေပြစ်ကာ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ လုံခြုံနွေးထွေးစေသလို ကိုယ်တစ်ယောက် တည်းဖြေရှင်းမရတဲ့ အကြောင်းအရာတွေ မျှဝေဖြေရှင်းပေးလို့ အတွေးအမြင်သစ် စိတ်ကူးစိတ်သန်းကောင်းများ ထွက်လာကာ ဦးနှောက်စွမ်းအားကို တိုးတက်မြင့်မားစေပါတယ်။
ရယ်မောပျော်ရွှင်ခြင်းကလည်း ဦးနှောက် အတွက် အကောင်းဆုံးအားဆေးတစ်ခွက်ဖြစ်တယ်။ ရယ်မောခြင်း ဟာစိတ်ဖိစီးမှုကိုပြေလျော့စေပြီး ကိုယ်ခံစွမ်းအားတိုးတက် မြင့်မားစေတာကြောင့် အိန္ဒိယနိုင်ငံမှာ လေးနှစ်ကတည်းက နံနက်အချိန်ခါ စုပေါင်းရယ်မောပွဲတွေ ပြုလုပ်ခဲ့ပါတယ်။
ဆိုရရင် စိတ်ပျော်ရွှင်လေ ဦးနှောက်အာရုံကြောစနစ် ပိုသန်မာလေပဲဖြစ်တယ်။ ဘာသာတရား လိုက်စားသင့်ပါတယ်။
တရားထိုင်ခြင်း၊ တရားနာခြင်း၊ ပုတီးစိပ်ခြင်းတို့ဟာ ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ဖြစ်ပျက်မှုကို အသေးစိတ်ရှုမှတ်နေခြင်း ဖြစ်လို့ အသိသတိကောင်းလာစေပါတယ်။ နှာသီးဝကနေ အသက်ရှူသွင်းခြင်း၊ အသက်ရှူထုတ်ခြင်း၊ ဝင်လေကိုသိရှိခြင်း၊ ထွက်လေကို သိရှိခြင်းကနေ အမှတ်စိပ်လာတဲ့အခါ နှလုံးခန်းမြှောင်တို့ထံ သွေးရောက်တာ လက်ဖြစ်တစ်ထောက်အတွင်း ဖြစ်ပျက်ဖြစ်စဉ်ပေါင်း ရာနဲ့ချီဖြစ်သွားကာ စိတ်ကို ထိန်းချုပ်ပြီး တစ်နေရာတည်းရှုမှတ်စေတာဟာ ဦးနှောက်နဲ့အာရုံကြော စွမ်းအားကို ပိုမိုမြင့်တက်စေလို့ လူတိုင်းဆောင်ရွက် သင့်ပါတယ်။
ဦးနှောက်နဲ့အာရုံကြောစနစ် အထောက်အကူဖြစ်စေတဲ့ ဓာတ်စာရှိပါတယ်။ အချို့က စွဲပြီးစားသောက်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။
အမဲရောင်ချောကလက်ဖျော်ရည်ပူပူ တစ်နေ့နှစ်ခွက် ပုံမှန်သောက်ခြင်းက ဦးနှောက်ကိုကျန်းမာစေကာ မှတ်ဉာဏ်စွမ်းရည်တိုးတက် မြင့်မားစေပါတယ်။
မြင်းခွာရွက်ဟာ ဦးနှောက်နဲ့အာရုံကြော ပွင့်လန်းစေကာ မှတ်ဉာဏ်စွမ်းအားကောင်းမွန်ပြီး ဦးနှောက်ကို ခွန်အားဖြစ်စေပါတယ်။ မြင်းခွာရွက်ကို ဟင်းချို၊ ဟင်းခါး၊ အသုပ်စတဲ့ နှုတ်မြိန်ဟင်းလျာအဖြစ် စားနိုင်သလို ရေစင်စင်ဆေးကာ အိမ်သုံးငပိရည် တို့စရာအနေနဲ့ သုံးစွဲနိုင်ပါတယ်။ ဦးနှောက်အားဖြစ်စေဖို့ ဂလူးကို့စ်က မရှိမဖြစ်လိုအပ်ပါတယ်။ အချိုဓာတ်ကို အချိန်နဲ့စားပေးသင့်ပါတယ်။ ဦးနှောက်နဲ့ အာရုံကြော ကလာပ်စည်းများအတွက် အဆီဓာတ်အချို့ လိုအပ်ပါတယ်။ အိုမီဂါ(၃)ဖက်တီးအက်စစ်နဲ့ အိုမီဂါ(၆)ဖက်တီး အက်စစ်တို့ဟာ ပင်လယ်ငါးကြီးတွေမှာ ကြွယ်ဝစွာ ပါဝင်လို့ စားသုံးပေးသင့်ပါတယ်။
ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းများဖြစ်တဲ့ ဟင်းနုနယ်၊ အာလူး၊ မြေပဲ၊ ပဲအမျိုးမျိုး၊ သီဟိုဠ်စေ့၊ သစ်ကြားသီး၊ ဆန်၊ လူး၊ ဆပ်၊ ဆန်လုံးညို စတဲ့အစေ့အဆန်များ၊ ကောက်နှံများ၊ သံပရာ၊ လိမ္မော်၊ ဘယ်ရီသီး စတဲ့အချဉ်သီးများက ဦးနှောက်ထဲအောက်ဆီဂျင် အားဖြည့်ပေးပါတယ်။
အနီရောင်ပန်းသီးကို အခွံရောအသားပါဝါးစားသင့်ပါတယ်။ ကြွက်များကို ပန်းသီး ဖျော်ရည် စမ်းသပ်တိုက် ကျွေးကြည့်ရာပန်းသီးထဲရှိ ကွာစင်တင်(Quercetin)ဓာတ်ဟာ ဦးနှောက်ရှိ ဆဲလ်များပျက်စီး ယိုယွင်းလာခြင်းနဲ့ မှတ်ဉာဏ်ရည် ကျဆင်းလာခြင်းတို့ကို ကာကွယ်ပေးနိုင်ကြောင်း သိရှိထားပါတယ်။
ဗီတာမင်ကေဓာတ်က ဦးနှောက်ဇရာ အကြိုလက္ခဏာများ မဖြစ်အောင် ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။ ပင်စိမ်းရွက်၊ ကိုက်လန်၊ ဟင်းနုနယ်၊ မုန်ညင်းစိမ်း၊ ဆလပ်ရွက်၊ ပန်းဂေါ်ဖီစိမ်း၊ ကညွတ် စတဲ့ အစိမ်းရင့်ရောင်ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ၊ ကြက်သွန်မြိတ်၊ ဂေါ်ဖီ၊ သခွားသီး၊ ငရုတ်သီးမှုန့်၊ ဥအနှစ်နဲ့ တရုတ်ဆီးသီးခြောက်တို့က ဗီတာမင်ကေ လုံလောက်စွာ ရရှိနိုင်ပါတယ်။
ပြောင်းဖူးမှာပါဝင်တဲ့ ဗီတာမင်ဘီဝမ်းက ဦးနှောက်ဆဲလ်များ အားကောင်းစေပြီး မှတ်ဉာဏ်နဲ့ သိမြင်နိုင်စွမ်း တိုးတက်စေတယ်။ ငါးများများစားပေးသင့်ပါတယ်။
လိုအပ်ပါက ဖြည့်စွက်စာအဖြစ် ငါးကြီးဆီသောက်သုံးပေးနိုင်ပါတယ်။ အဆီနည်းတဲ့ စားသောက်မှုပုံစံက အသက်အရွယ် အိုမင်းခြင်း ဖြစ်စဉ်ကို ကောင်းကျိုးသက်ရောက်မှုရှိပြီး ဦးနှောက်ကျန်းမာရေးအတွက် အထောက်အကူပြုနိုင်ပါတယ်။
အမေရိကန်၊ နယူးဂျာစီပြည်နယ် ရတ်ဂါ့စ်တက္ကသိုလ်မှ ဂျိုရှုအာမီလာ သုတေသီအဖွဲ့က အသက် ၆၀ ကျော် လူဦးရေ ၃၈၂ ဦးလေ့လာခဲ့ရာ ဗီတာမင်ဒီချို့တဲ့သူများဟာ ဗီတာမင်ဒီလုံလောက်စွာ ရရှိသူများထက် သုံးဆပိုမိုကာ ဦးနှောက် အပါအဝင် ခန္ဓာကိုယ်လုပ်ဆောင်ချက်များအပေါ် အဓိကထိခိုက်စေကြောင်းတွေ့ရှိ
ထားပါတယ်။ ဗီတာမင်ဒီကို နံနက်ခင်းနေရောင်ခြည်၊ ငါးကြီးဆီ၊ ပင်လယ်ငါးအမျိုးမျိုး၊ ကမာကောင်၊ ငါးဥ၊ ကြက်ဥ၊ ဘဲဥ၊ ငုံးဥတို့ရဲ့အနှစ်များ၊ နွားနို့၊ ဒိန်ခဲနဲ့ မှိုတို့ကနေ လုံလောက်စွာ ရရှိနိုင်ပါတယ်။
ဦးနှောက်ကို အားဖြည့်စေတဲ့ အစားအစာတွေထဲမှာ သောက်ရေသန့်၊ မက်မွန်သီး(အစိမ်း)၊ပန်းသီး၊ ထောပတ်သီး၊ ပြောင်းဖူး၊ ငှက်ပျောသီး၊ အမည်းရောင်ဘယ်ရီသီး၊ အနီရောင်ဘယ်ရီ(အချဉ်)သီး၊ ချယ်ရီသီး၊
ဂရိတ်ဖရု၊ ကီဝီသီး၊ သံပရာ၊ သံလွင်ဆီ၊ လိမ္မော်၊ အနီရောင်စပျစ်၊ စတော်ဘယ်ရီ၊ ခရမ်းချဉ်၊ မျောက်ဥ၊ ကြွေဥ၊ ဝဥ၊ ကန်စွန်းဥ၊ ပဲပင်ပေါက်၊ ရှောက်၊ သံပရို၊ သစ်တော်၊ ဆီးသီး၊ ဆီးယို၊ တလည်းသီး၊ ရက်စ်ဘယ်ရီ၊ ဒေါက်ခွရွက်၊ သစ်ကြားသီး၊ ဆန်၊ ဂျုံ၊လူး၊ ဆပ်၊ ရွှေဖရုံသီး၊ ရွှေဖရုံစေ့၊ ကလျာဏီပင်၊ ဝက်သစ်ချ၊ ပင်စိမ်းရွက်၊ စပျစ်ခြောက်၊ ကညွတ်၊မတ်ပဲ၊ ပဲနီလေး၊ ပဲပိစပ်၊ ငရုတ်ချိုသီး၊ သကြားမုန်လာ၊ မုန်လာဥအနီအလုံး၊ ပန်းဂေါ်ဖီစိမ်း၊ မုန်လာဥနီ၊ အဆီနည်းတဲ့ ထောပတ်၊ မချိုတဲ့ဒိန်ချဉ်၊ ကိုကိုးမှုန့်နဲ့ ပြုလုပ်တဲ့ ချောကလက်အမည်းရောင်၊ အစိမ်းရောင်လက်ဖက်ရည်၊ တို့ဟူး၊ တူနာငါး၊ အရေခွံမပါဘဲ ကြက်သား၊ အဖြူရောင်တောကြက်ဥ၊ ငါးကြီးဆီ၊ ပျားရည်၊ အရေခွံမပါတဲ့ ဘဲငန်းသား၊ ဆယ်မွန်ငါး၊ အိုမီဂါ(၃) ဖက်တီးအက်စစ်ကြွယ်ဝတဲ့ ပင်လယ်ငါးတို့ ပါဝင်ပါတယ်။
ဦးနှောက်နဲ့ အာရုံကြောစနစ်ဟာ လူသာမန်တို့အတွက် အစားအသောက်အနေအထိုင်၊ အပြုအမူနဲ့ သက်ဆိုင်နေပါတယ်။ အရက်ဘီယာသောက်သုံးခြင်း၊ ဆေးလိပ်သောက်ခြင်း၊ ကွမ်းစားခြင်း စတဲ့အာရုံကြောစွဲလမ်းစေတဲ့ အမူအကျင့်ဆိုးတွေက လူတို့ရဲ့ ဦးနှောက်နဲ့ အာရုံကြောစနစ်ကို ပုံမှန်သက်တမ်းထက် ပိုမိုအိုမင်းစေတာကြောင့် ရှောင်ကြဉ်သင့်ပါတယ်။ ။
ဒေါက်တာလွင်သန့်