ကလေးများအတွက် အရေးပါသောအာဟာရ
သြဂုတ်လသည် မိခင်နှင့်ကလေးများအတွက် အာဟာရဖွံ့ဖြိုးရေး ရက်သတ္တပတ်လှုပ်ရှားမှုများ ဆောင်ရွက်သည့် လတစ်လဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ကျန်းမာရေးပညာရှင်များက နှစ်စဉ်သြဂုတ်လ၏ ပထမပတ်ကို ကမ္ဘာ့မိခင်နို့တိုက်ကျွေးရေး ရက်သတ္တပတ်အဖြစ် လည်းကောင်း၊ ဒုတိယပတ်ကို ငါးနှစ် အောက်ကလေးများနှင့် ကျောင်းသားလူငယ်များ အာဟာရဖွံ့ဖြိုးရေးရက်သတ္တပတ်အဖြစ် လည်းကောင်း၊ တတိယပတ်ကို ကိုယ်ဝန်ဆောင်နှင့် နို့တိုက်မိခင်များ အာဟာရဖွံ့ဖြိုးရေး ရက်သတ္တပတ်အဖြစ်လည်းကောင်း၊ စတုတ္ထပတ်ကို အိုင်အိုဒင်းချို့တဲ့မှု ပပျောက်ရေး ရက်သတ္တပတ်အဖြစ်လည်းကောင်း အထူးတလည် သတ်မှတ်ထားကြသည်။ ယခုဤဆောင်းပါးသည် ငါးနှစ်အောက်ကလေးများနှင့် ကျောင်းသားလူငယ်များ အာဟာရဖွံ့ဖြိုးစေရန်အတွက် ရည်ရွယ်၍ ရေးသားအကြံပြုခြင်းဖြစ်ပါသည်။
ကလေးတို့အတွက်အာဟာရ
မြန်မာနိုင်ငံတွင် မိရိုးဖလာစားသောက်မှုပုံစံ ဓလေ့အရသော်လည်းကောင်း၊ လူမှုစီးပွားအခြေအနေအရ သော်လည်းကောင်း၊ နိစ္စဓူဝ အစားအစာများတွင် ရသင့်ရထိုက်သည့် အာဟာရများ လုံလောက်စွာရရှိနိုင်ရန် လွန်စွာလျော့နည်းနေသည်။ ကြီးထွားမှု ဖွံ့ဖြိုးဆဲကလေးတို့အတွက် ၎င်းတို့နေ့စဉ်စားသုံးသော အစာအာဟာရ များထဲတွင် ဗီတာမင်အေ၊ ဗီတာမင်ဘီ အုပ်စုများ၊ ဗီတာမင်စီ၊ ဗီတာမင်ဒီ၊ ကယ်စီယမ်၊ သံဓာတ်၊ သတ္တုဓာတ် စသည့်ဗီတာမင်နှင့်သတ္တုဓာတ်များ ညီညွတ်မျှတရန် အထူးလိုအပ်သည်။ ထိုသို့ ပြည့်ဝနေစေရန်အတွက် အာဟာရရှိရှိ ကျွေးမွေးစောင့်ရှောက်သင့်သည်။
ကလေးများအတွက် အာဟာရဖြစ်စေသောဓာတ်စာများမှာ ကြက်အသည်း (အထူးသဖြင့် ကြက်ဆင်အသည်း)၊ အမဲအသည်း၊ ပင်လယ်ငါးများ၊ နွားနို့၊ ဒိန်ချဉ်၊ ဒိန်ခဲ စသည့်နို့ထွက်ပစ္စည်းများ၊ ကွေကာအုပ်၊ ကြက်ဥ၊ ဘဲဥ၊ ငုံးဥ အမျိုးမျိုး၊ အာလူး၊ မုန်လာဥနီ၊ ရွှေရောင်ကန်စွန်းဥ၊ ရွှေဖရုံသီး၊ ဟင်းနုနယ်၊ ဗိုလ်စားပဲသီး၊ သင်္ဘောသီး၊ သရက်သီး၊ ဒူးရင်းသီး၊ ငှက်ပျောသီး၊ သံပရာသီး၊ ထောပတ်သီး၊ ပဲနီလေး၊ ပဲဝါလေး၊ မြေပဲ၊ ပဲပိစပ်၊ ပဲပြား၊ တိုဟူး၊ ကောက်နှံအမျိုးမျိုး၊ ထမင်းနှင့် ထမင်းရည်၊ ငါးကြီးဆီ စသည်တို့ဖြစ်ကြသည်။
အမဲသား(မိုးခိုသား)တွင် သံဓာတ်ပမာဏ ၂ ဒသမ ၉ မီလီဂရမ်ပါရှိသည့်အပြင် ကျန်းမာရေးကို အထောက်အကူဖြစ်စေသော ပရိုတင်း၊ ဗီတာမင်ဘီ-၆၊ ဗီတာမင်စီနှင့် ဗီတာမင်ဒီတို့ကြွယ်ဝစွာ ပါရှိသည်။ ကြက်ရင်ပုံသားတွင် သံဓာတ်ပမာဏ ၁ ဒသမ ၁ မီလီဂရမ်ပါရှိ၍ ခြေလေးချောင်းသားကို မစားသူများအနေဖြင့် သံဓာတ်အားဖြည့်စာအဖြစ် ကြက်ရင်ပုံသားကို စားပေးသင့်သည်(အရေခွံမစားပါနှင့်)။
ပင်လယ်ငါးဟင်းလျာများကို ရက်သတ္တပတ်တွင် အနည်းဆုံး သုံးရက်ခန့်စားပေးပါ။ ပင်လယ်ငါးထဲရှိ ဖက်တီးအက်စစ်များက အင်ဆူလင်ပမာဏကို ထိန်းညှိပေးသည့်အပြင် ဦးနှောက်ကို ကောင်းစွာ အလုပ်လုပ်စေသည်။ အသားအစားထိုးအဖြစ် ခွန်အားပြည့်စေသော ကြက်ဥကိုစားပေးသင့်သည်။
ကြက်ဥထဲတွင်လည်း အနီရောင်အသားကဲ့သို့ပင် လူ့ခန္ဓာကိုယ်အတွက် မရှိမဖြစ်လိုအပ်သော ပရိုတင်း၊ ဗီတာမင်များနှင့် သံဓာတ်များ ပါရှိနေသည်။ ကြက်ဥ၊ ဘဲဥ၊ ငုံးဥအနှစ်ကိုစားပါ။ ၎င်းဥများ၏အနှစ်ထဲတွင် ဦးနှောက်အတွက် အရေးကြီးသော ဗီတာမင်ဘီဓာတ်ပေါင်းစုပါဝင်နေသဖြင့် မှတ်ဉာဏ်လုပ်ဆောင်ချက်အတွက် ကောင်းကျိုးပြုသည်။ ဒိန်ချဉ်ကလည်း အနီရောင်ခြေလေးချောင်းသားများကဲ့သို့ပင် အမိုင်နိုအက်စစ်ပါရှိနေ၍ ဒိန်ချဉ်တစ်ခွက်ကို နေ့စဉ်သောက်ပေးသင့်သည်။
ပဲတောင့်ရှည်(ပဲသီး)၊ ဗိုလ်စားပဲသီး၊ ပဲလိပ်ပြာ၊ ကြယ်ပဲစသည့် အစိမ်းရောင်ပဲသီးများတွင် သံဓာတ်၊ ဗီတာမင်ဘီနှင့် အမိုင်နိုအက်စစ်များအပြင် အနီရောင်ခြေလေးချောင်းသားများတွင်သာ တွေ့ရသော ပရိုတင်းဓာတ်များလည်း ပါရှိနေကြသဖြင့် အစိမ်းရောင်ပဲသီးများက လူကိုခွန်အားဖြစ်စေသည်။ ထို့ပြင် အမျှင်ဓာတ်ကြွယ်ဝသဖြင့် အစာချေစနစ်ကောင်းမွန်စေကာ ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်စေသည်။
ပဲနီလေးတွင် သံဓာတ် ၃ ဒသမ ၃ မီလီဂရမ်ပါရှိပြီး မပျော်ဝင်လွယ်သော အမျှင်ဓာတ်များပါရှိနေသဖြင့် ၎င်းင်းကိုစားသုံးပြီးနောက် ဆာလောင်မွတ်သိပ်မှုမဖြစ်စေတော့ဘဲ အဆာခံစေသည်။ ပဲကတ္တီပါထဲတွင် သံဓာတ် ၂ ဒသမ ၆ မီလီဂရမ်ပါရှိပြီး ခွန်အားတိုးပွားစေသည့်အပြင် နှလုံးရောဂါဖြစ်နိုင်ခြေနည်းပါးအောင် ကူညီပေးသည်။ ပဲထောပတ်တွင် သံဓာတ် ၁ ဒသမ ၈ မီလီဂရမ်ပါရှိပြီး ခန္ဓာကိုယ်အကျိုးပြု သတ္တုဓာတ်နှင့် အင်ဇိုင်းကြွယ်ဝသည့်အစားအစာဖြစ်သည်။
မြေပဲတွင် ဗီတာမင်နှင့် ပရိုတင်းဓာတ်တို့ကြွယ်ဝစွာ ပါရှိသည်။
အာလူးတစ်လုံးတွင် သံဓာတ် ၃ ဒသမ ၂ မီလီဂရမ်ပါရှိပြီး အာဟာရသိဒ္ဓိပြည့်ဝသော အစားအစာဖြစ်သည်။ ပန်းသီးထဲတွင် ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်ပစ္စည်းများအပြင် ဗီတာမင်စီနှင့် အမျှင်ဓာတ်များပါရှိသဖြင့် ခွန်အားကို တိုးပွားစေသည်။ အထူးသဖြင့် ပန်းသီးထဲရှိ fructose ဓာတ်က ၎င်းကို စားသုံးပြီး တစ်ခဏအတွင်းမှာပင် ကိုယ်ခံစွမ်းအားကိုတိုးပွားလာစေသည်။
ပိုတက်စီယမ်ကြွယ်ဝသော ငှက်ပျောသီးက ခန္ဓာကိုယ်ကြွက်သားကို ကောင်းစွာတည်ဆောက်ပေးနိုင်၍ ခန္ဓာကိုယ်အတွက် အကောင်းဆုံးအဖော်မွန်ဖြစ်သည်။
ထို့ပြင် သစ်သီးမှရသော သဘာဝသကြားဓာတ်များဖြစ်ကြသည့် fructose နှင့် glucose များက ခွန်အားဖြစ်စေပြီး လန်းဆန်းတက်ကြွမှုကိုဖြစ်စေသည်။ ရွှေဖရုံစေ့တွင် ဗီတာမင်၊ ပရိုတင်းနှင့် ကျန်းမာရေးအတွက် အထောက်အကူဖြစ်စေသော အဆီဓာတ်များပါရှိနေသည့်အပြင် ခန္ဓာကိုယ်အတွက် မရှိမဖြစ် မဂ္ဂနီစီယမ်ဓာတ်လည်း ပါရှိ၍ လူကိုခွန်အားဖြစ်စေသည်။ သဘာဝကြံရည်က ခွန်အားတိုးပွားစေပြီး မူးမော်ခြင်းကင်း၍ သွေးပေါင်ပြည့်စေသည်။
ကိုယ်ခံအားကို ထိခိုက်စေသော အပြုအမူများ
ကလေးတို့ ကိုယ်ခံအားကိုထိခိုက်စေသော အပြုအမူများမှာ-
(က) ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုနည်းခြင်း၊
(ခ) အမြဲတမ်း အိပ်ရာထဲခွေပြီး ဂိမ်းဆော့နေခြင်း၊
(ဂ) အာဟာရပြည့်ဝအောင်မစားခြင်း၊
(ဃ) ကျန်းမာရေးနှင့်မညီညွတ်သော မုန့်သရေစာများ စားသောက်ခြင်း၊
(င) ဆိုးဆေးပါသော အစားအစာများစားခြင်း၊
(စ) ရေသောက်နည်းခြင်း၊
(ဆ) တစ်ကိုယ်ရေသန့်ရှင်းမှု အားနည်းခြင်း၊
(ဇ) တစ်ဆင့်ခံ ဆေးလိပ်ငွေ့ရှူရှိုက်ရခြင်းနှင့်
(ဈ) စိတ်ဖိစီးမှုများခြင်းတို့ဖြစ်ကြသည်။
ထို့ပြင် အစားရွေးလွန်းသောကလေးငယ်များ၊
မွေးရာပါရောဂါရှိသော ကလေးငယ်များ၊ သရေစာနှင့် အသင့်စားအစာများကို လွန်ကျူးစွာ စားသုံးသော ကလေးငယ်များမှာ အာဟာရ လုံးဝမလုံလောက်တော့ပေ။ ထို့ကြောင့် ဆရာဝန်နှင့်တိုင်ပင်၍ ဗီတာမင်အားဆေးများကို ဖြည့်စွက်တိုက်ကျွေးပေးသင့်ပါသည်။ ကလေးတို့ ကျန်းမာဖျတ်လတ် ဉာဏ်ရည်ထက်မြက်စေရန်အတွက်လည်း ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု မှန်မှန်ပြုလုပ်စေသင့်သည်။
ကလေးတို့အတွက် ဘေးဖြစ်စေသော အချိုဓာတ်နှင့် အချိုရည်များ
ကလေးတို့ သဘောသဘာ၀ အချိုအလွန်ကြိုက်ကြသည်။ ၂၁ ရာစုတွင် ကလေးကြိုက် သရေစာအချိုမျိုး စုံတွေ့ရသည်။
(က) သကြား(အချိုဓာတ်) အလွန်စားသော ကလေးများက သကြားအစားနည်းသည့် ကလေးများထက် ပို၍အရပ်ပုလေ့ရှိကြသည်။ ကစီဓာတ်ကဲ့သို့ပင် သကြားဓာတ်ကလည်း ခန္ဓာကိုယ်တွင်း အင်ဆူလင်ပမာဏကို မြင့်တက်စေပြီး ကောင်းမွန်စွာ ကြီးထွားဖွံ့ဖြိုးမှုကို အဟန့်အတားဖြစ်စေသည်။ ကလေးတွေကို သကြား(အချို)မကျွေးရဟုမဆိုလိုသော်လည်း အတန်အသင့်မျှဖြစ်စေဖို့ အရေးကြီးသည်။
(ခ) gas ပါသော အချိုရည်များကို ခုံခုံမင်မင်သောက်သုံးလေ့ရှိသော ကလေးများအတွက် သတ္တုဓာတ်များကို ဖြေဆေးအဖြစ် စားသုံးပေးဖို့ အရေးတကြီးလိုအပ်သည်။ နှမ်း၊ မြေပဲ၊ သီဟိုစေ့ ကဲ့သို့သော အစေ့အဆန်များ၊ ပေါင်မုန့်ကဲ့သို့ ဂျုံပါဝင်မှုများသော အစားအစာများ၊ စပျစ်သီးခြောက်၊ တရုတ်ဆီးသီးခြောက်များတွင် သတ္တုဓာတ်ကြွယ်ဝစွာ ပါရှိသည်။
(ဂ) ကဖင်းပါသော အားဖြည့်အချိုရည်များကလည်း ကလေးတို့အတွက် အဆိပ်အတောက် ဖြစ်စေနိုင်သည်။ ထို့ပြင် အချိုရည်သောက်သုံးခြင်းကြောင့် နှလုံးခုန်မမှန်ခြင်းနှင့် နှလုံးသွေးကြောရောဂါ၊ သွေးတိုးရောဂါ၊ အစာအိမ်နှင့် အူလမ်းကြောင်းရောဂါ၊ ဝက်ရူးပြန်သကဲ့သို့ တက်ခြင်း၊ ကြွက်သားတောင့်တင်း၍ သတိလစ်ခြင်း စသည့်ရောဂါလက္ခဏာများ ဖြစ်နိုင်ခြေပိုများသည်။
ကလေးနှင့်အာဟာရချို့တဲ့လက္ခဏာ
ကလေးများတွင် အာဟာရချို့တဲ့ကြောင်း ပြသသည့်လက္ခဏာများမှာ-
(က) သိသိသာသာပိန်လာခြင်း၊
(ခ) ခေါင်းမူးပြီး မလှုပ်ရှားချင်ဖြစ်နေခြင်း၊
(ဂ) နုံးခွေခြင်း၊
(ဃ) အသားအရေ ခြောက်သွေ့ခြင်း၊
(င) အရေပြားများအက်ကွဲလာခြင်း၊
(စ) သွားဖုံးသွေးယိုခြင်း၊
(ဆ) ကြွက်သားများ၊ အရိုးများအားနည်းခြင်း၊
(ဇ) တဖြည်းဖြည်း ပို၍ဗိုက်ဖောင်းလာခြင်း၊ ဗိုက်ပူနံကား ပုံသဏ္ဌာန်ဖြစ်လာခြင်း၊
(ဈ) ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါများ ကောင်းကောင်းအလုပ်မလုပ်ခြင်း (ဥပမာ နှလုံးအားနည်းခြင်း၊ အဆုတ်မကောင်းခြင်း)၊
(ည) ကြီးထွားဖွံ့ဖြိုးမှုနှောင့်နှေးခြင်း စသည်တို့ဖြစ်ကြသည်။ ။
ပေါက်ပေါက်