စေတနာကောင်းသော တိုင်းပြည်
အကူအညီပေးရန် ဆန်ရောင်းချခြင်း
၂၀၀၄ ခုနှစ် မေလဆန်းနေ့တစ်နေ့ဖြစ်ပါသည်။ မြန်မာ့လယ်ယာထွက်ကုန် ပစ္စည်းရောင်းဝယ်ရေး (ကုန်သွယ်/လယ်ယာ) ပြည်ပပို့ကုန်ဌာနတွင် ဒုတိယအထွေထွေမန်နေဂျာ တာဝန်ထမ်းဆောင်နေသော ကျွန်တော့်အား ဦးဆောင်ညွှန်ကြားရေးမှူးဖြစ်သူ ဦးမင်းလှအောင်က အရေးကြီးကိစ္စရှိ၍ သူနှင့်အတူ ဝန်ကြီးရုံးသို့လိုက်ပါရန် ညွှန်ကြားပါသည်။
ဝန်ကြီးရုံးသို့ရောက်ရှိချိန်တွင် ဦးဆောင်ညွှန်ကြားရေးမှူးက ဝန်ကြီး ဗိုလ်မှူးချုပ်ပြည့်စုံထံသို့ ဝင်ရောက်သတင်းပို့ပြီး ကျွန်တော်က ဝန်ကြီးရုံးခန်းပြင်ပမှစောင့်နေခဲ့ပါသည်။ ခဏအကြာတွင် ဦးဆောင်ညွှန်ကြားရေးမှူး ပြန်လည်ထွက်ခွာလာပြီး ကျွန်တော်နှင့်အတူ ရုံးသို့ ပြန်လာကြပါသည်။ အပြန်လမ်းကားပေါ်တွင် ဦးဆောင်ညွှန်ကြားရေးမှူးက ကျွန်တော့်အား ဂမ်ဘီယာဆိုတဲ့ နိုင်ငံကို သိသလားဟု မေးပါသည်။ ကျွန်တော်က ဂမ်ဘီယာဆိုသည့်နိုင်ငံကိုမကြားဖူးပါ။ သို့ဖြစ်၍ အာဖရိကနိုင်ငံတစ်ခုခုဖြစ် မည်ထင်သည်ဟုသာ ဖြေကြားလိုက်ပါသည်။
ကျွန်တော့်အဖြေကို နားထောင်အပြီးတွင် ဦးဆောင်ညွှန်ကြားရေးမှူးက ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံက လူကြီးတစ်ယောက် တို့နိုင်ငံရောက်နေတယ်။ တို့လူကြီးတွေနဲ့တွေ့ဆုံပြီး သူတို့နိုင်ငံမှာစားနပ်ရိက္ခာပြတ်လပ်နေလို့ အကူအညီတောင်းလို့ တို့က ဆန်ရောင်းပေးရမယ်။ သင်္ဘောအမြန်တင်နိုင်အောင် မင်းကအထွေထွေ မန်နေဂျာနဲ့ အခြားသက်ဆိုင်တဲ့ အထွေထွေမန်နေဂျာတွေ ပူးပေါင်းပြီး ဆောင်ရွက်ပေးရလိမ့်မယ်။ ဒုက္ခရောက်နေတဲ့နိုင်ငံဖြစ်လို့ မင်းတို့က ဆန်ဈေးကို တတ်နိုင်သမျှ လျှော့ရောင်းပေးဖို့ စီစဉ်ပေးပါဟု ညွှန်ကြားပါသည်။ ရုံးပြန်ရောက်ပြီးချိန်တွင် ဦးဆောင်ညွှန်ကြားရေးမှူးက အထွေထွေမန်နေဂျာများကို ခေါ်ယူ၍ ဂမ်ဘီယာသို့ ဆန်တင်ပို့ရေးကိစ္စအသေး စိတ်မှာကြားပါသည်။
ဦးဆောင်ညွှန်ကြားရေးမှူး မှာကြားသည်များထဲမှ ကျွန်တော်မှတ်မိသည်မှာ ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံတွင် စားနပ်ရိက္ခာပြဿနာပေါ်နေ၍ မိမိတို့ကတတ်နိုင်သမျှ ကူညီပေးရမည်၊ ဈေးနှုန်းကိုလည်း အခြားနိုင်ငံများကို ရောင်းသည့်ဈေးနှုန်းထက် လျှော့ချပေးရမည်၊ ဆန်အရည်အသွေးကိုလည်း ဧည့်မထ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းဆန်ထဲမှ ကောင်းသည့်ဆန်ကိုရွေး၍ တင်ပို့ပေးရမည်၊ လူသားချင်းစာနာစိတ်ဖြင့် စေတနာထား၍ ဆောင်ရွက်ပေးရမည် စသည့်အချက်များဖြစ်ပါသည်။ ထိုအချိန်ထိ ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံဆိုသည်မှာ မည်သို့သောနိုင်ငံဖြစ် သည်ကို ကျွန်တော်မသိသေးပါ။ သို့ဖြစ်၍ ဂမ်ဘီယာနှင့်ပတ်သက်သည့် အချက်အလက်များကိုရနိုင်သည့် အရင်းအမြစ်များမှ ရှာဖွေလေ့လာခဲ့ပါသည်။
၂၀၀၄ ခုနှစ်က ဂမ်ဘီယာဂမ်ဘီယာနိုင်ငံသည် အာဖရိကတိုက် အနောက်ကမ်းရိုးတန်းပေါ်တွင်ရှိသည့် စိုက်ပျိုးရေးနိုင်ငံ တစ်ခုဖြစ်ပါသည်။ လူဦးရေ၏ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းမှာ အစားအစာနှင့် ဝင်ငွေရရှိရေးအတွက် စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍအပေါ်တွင် အခြေပြုထားရပါသည်။
နိုင်ငံ၏ GDP တွင် စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍက ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းပါဝင်နေပြီး နိုင်ငံ့ပို့ကုန်၏ ၉၀ ရာခိုင်နှုန်းမှာလည်း စိုက်ပျိုးရေးထွက်ကုန်များပင်ဖြစ်ပါသည်။ ၂၀၀၃ ခုနှစ်က နိုင်ငံ့လူဦးရေသည် ၁ ဒသမ ၄ သန်းရှိပြီး လူဦးရေ၏သုံးပုံနှစ်ပုံမှာ ကျေးလက်ဒေသများတွင်နေထိုင်ကြ၍ လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေးဖြင့် အသက်မွေး ဝမ်းကျောင်း ပြုကြပါသည်။ လူဦးရေသိပ်သည်းဆမှာ တစ်စတုရန်းကီလိုမီတာတွင် ၁၂၈ ဦးနှုန်းဖြစ်ပြီး အာဖရိကနိုင်ငံများအကြား လူဦးရေသိပ်သည်းမှု အများဆုံးနိုင်ငံများ ထဲတွင် ပါဝင်နေပါသည်။
ဂမ်ဘီယာမြစ်သည် နိုင်ငံ၏စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍအတွက်အရေးပါသော ရေအရင်း အမြစ်တစ်ခုဖြစ်သော်လည်း ပင်လယ်ပြင်မှ ဆားငန်ရေများ တိုးဝင်လာမှုကြောင့် ကမ်းခြေဒေသများတွင် စိုက်ပျိုးရေး လုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ရန် မသင့်လျော်သည့် အခြေအနေပေါ်ပေါက်နေခဲ့ပါသည်။ နိုင်ငံ၏ စိုက်ပျိုးကဏ္ဍ ထုတ်လုပ်မှုကလည်း တက်ချည်ကျချည်ဖြစ်နေခဲ့ပြီး ယင်းကြောင့်ပင် ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံအနေဖြင့် ဖွံ့ဖြိုးမှုအနည်းဆုံးဖြစ်ရုံသာမက ဝင်ငွေနည်း၍ စားနပ်ရိက္ခာမလုံလောက်သည့် နိုင်ငံတစ်ခုဖြစ်ခဲ့ရပါသည်။ ပြည်တွင်းစားနပ်ရိက္ခာထုတ်လုပ်မှုသည် ပြည်တွင်းစားသုံးမှု၏ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်းသာရှိပြီး အဓိကအားဖြင့် ဆန်ကိုတစ်နှစ်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာသန်း ၄၀ ဖိုးခန့် ဝယ်ယူတင်သွင်းရလျက်ရှိရာ အဆိုပါ အခြေအနေကြောင့် နိုင်ငံ၏နိုင်ငံခြားအရန်ငွေကိုလည်း ထိခိုက်လျက်ရှိနေခဲ့ပါသည်။ ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံ၏ စားနပ်ရိက္ခာအဓိကအရင်းအမြစ်မှာ ပြည်တွင်းထုတ်လုပ်မှု၊ ပြည်ပမှဝယ်ယူတင်သွင်းမှုနှင့် နိုင်ငံတကာစားနပ် ရိက္ခာအထောက်အပံ့များပင် ဖြစ်ပါသည်။ နိုင်ငံ၏လူဦးရေ ၄၇ ရာခိုင်နှုန်းမှာ ဆင်းရဲမှုကိုလည်းကောင်း၊ ၃၀ ရာခိုင်နှုန်းမှာ အလွန်အမင်းဆင်းရဲမှုကိုလည်းကောင်း ခံစားနေရပြီး စားနပ်ရိက္ခာမဖူလုံမှုက ကြီးစွာသောစိန်ခေါ်မှု တစ်ရပ်ဖြစ်နေခဲ့ပါသည်။
ဂမ်ဘီယာနှင့်ဆန်ရောင်းစာချုပ်ချုပ်ဆိုခြင်း
မြန်မာ့လယ်ယာထွက်ကုန် ပစ္စည်းရောင်းဝယ်ရေး အနေဖြင့်လည်း ၂၀၀၃ ခုနှစ်က ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည့် ဆန်စပါးမူဝါဒသစ်အရ ယခင်နှစ်များကဲ့သို့ စပါးဝယ်ယူခြင်း၊ သိုလှောင်ခြင်း၊ ကြိတ်ခွဲခြင်း မပြုတော့သဖြင့် ဌာန၏လက်ကျန်ဆန်များမှာ ဆန်ဟောင်းများသာဖြစ်နေပြီး အများစုမှာ ဆန်ဝါ ၇ ရာခိုင်နှုန်းမှ ၂၀ရာခိုင်နှုန်းအထိ ပါဝင်နေသည့်ဆန်များသာဖြစ်ပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏စံချိန် စံညွှန်းအရ ဧည့်မထ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း ဆန်တွင် ဆန်ဝါပါဝင်မှုကို ၂ ရာခိုင်နှုန်းသာ ခွင့်ပြုသဖြင့် ဂမ်ဘီယာသို့ဆန်ကောင်းတင်ပို့ရေးမှာ များစွာအခက်အခဲပေါ်ခဲ့ပါသည်။ သို့ရာတွင် ထိုစဉ်ကအထွေထွေ မန်နေဂျာများဖြစ်ကြသည့် ဦးတင်ရွှေ၊ ဦးမောင်မောင်ကြည်နှင့် ဦးမျိုးဦးတို့၏ ပူးပေါင်းကြိုးပမ်းမှုဖြင့် ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံက ဝယ်ယူတင်သွင်းလိုသည့် ဆန်တန်ချိန် ၃၀၀၀၀ ပြည့်မီအောင် ကုန်သွယ်/လယ်ယာဌာနတစ်ခုလုံးက တက်ညီလက်ညီ ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ပေးခဲ့ကြပါသည်။
ဆန်ဈေးနှုန်းကိုလည်း ဦးဆောင်ညွှန်ကြားရေးမှူး၏ လမ်းညွှန်ချက်နှင့်အညီ တစ်တန်လျှင် ၁၆၁ ဒသမ ၆၇ ယူရိုဖြင့် ရောင်းချပေးရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြပါသည်။
ထိုစဉ်က ဧည့်မထ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းဆန်တစ်တန်ပေါက်ဈေးမှာ ယူရို ၁၈၀ ခန့်ရှိပါသည်။ ဆန်ရောင်း ချရာတွင်လည်း အမေရိကန်နိုင်ငံက ပိတ်ဆို့တားဆီးမှုများကြောင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာဖြင့် ရောင်းချရန်အခက်အခဲများစွာရှိနေခဲ့သည့် ကာလလည်း ဖြစ်ပါသည်။
ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံမှ ရောက်ရှိနေသည့် ကိုယ်စားလှယ်များနှင့် ညှိနှိုင်းချက်အရ ဆန်တန်ချိန် ၃၀၀၀၀ ကို သင်္ဘောနှစ်စင်းဖြင့် သယ်ယူမည်ဖြစ်ပြီး သင်္ဘောကို ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံက ဆောလျင်စွာ စေလွှတ်ပေးလိုသဖြင့် ရောင်းချမည့်ဆန်များကို သင်္ဘောတင်ရန် အဆင်သင့်ဖြစ်သည့် အနေအထားသို့ အမြန်ဆုံးပြင်ဆင်ပေးရန် စီစဉ်ခဲ့ရပါသည်။ စာချုပ်အရ ရောင်းချပေးသည့်ဆန်တန်ဖိုးမှာ ယူရို ၄ ဒသမ ၈၅ သန်း (၄၈၅၀၁၀၀) ဖြစ်ပါသည်။ ငွေပေးချေမှုနှင့်ပတ်သက်၍ ထိုစဉ်က ကုန်သွယ်/လယ်ယာ၏ လက်ကျန်ဆန်များကို ပြည်ပသို့ အမြန်တင်ပို့ရောင်းချနိုင်ရေး ဦးတည်ဆောင်ရွက်နေချိန်ဖြစ်ရာ ငွေပေးချေမှုစနစ်(Payment Term) ကို ဝယ်ယူသူက ကြေးနန်းဖြင့်လွှဲပို့သည့်စနစ်(Telegraphic Transfer-TT)ဖြင့် ကြိုတင်ပေးချေစေသည့်စနစ် (Advance Payment)ကို ကျင့်သုံးနေချိန်ဖြစ်သော်လည်း ဂမ်ဘီယာနှင့် ဆန်ရောင်းချရာတွင် ၎င်းတို့အခက်အခဲမပေါ်ပေါက်စေရေးအတွက် TT Advance Payment စနစ်ကိုကျင့်သုံးခြင်းမပြုဘဲ ကုန်ပစ္စည်းသင်္ဘောတင်ပြီးမှ ငွေပေးချေသည့်ငွေလွှဲစာတမ်းစနစ်(Letter of Credit - LC)ဖြင့် ရောင်းချပေးရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ပါသည်။
ဂမ်ဘီယာကိုယ်စားလှယ် အဖွဲ့နှင့် ညှိနှိုင်းမှုများ အပြီးသတ်ဆောင်ရွက်ပြီးနောက် ဆန်ရောင်းစာချုပ်ကို ၂၀၀၄ ခုနှစ် မေလ ၆ ရက်နေ့တွင် ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံအစိုးရကုန်သွယ်ရေး၊ စက်မှုနှင့် အလုပ်အကိုင်ဝန်ကြီးဌာန အမြဲတမ်းအတွင်းဝန် Mr. Tamsir M. Manga နှင့် ကုန်သွယ်/လယ်ယာ ဦးဆောင်ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးမင်းလှအောင်တို့က လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြပါသည်။ အသိသက်သေအဖြစ် ဂမ်ဘီယာဘက်မှ Mr. Momodou Lamin Kujabi နှင့် Mr. Yusupha Jawara တို့ကလည်းကောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံဘက်မှအထွေထွေမန်နေဂျာ ဦးတင်ရွှေနှင့် ဒုတိယအထွေထွေမန်နေဂျာ ဦးကျော်ဇောမောင်တို့ ကလည်းကောင်း ပါဝင်လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြပါသည်။ လက်မှတ်ရေးထိုးမှုများ ဆောင်ရွက်ပြီးချိန်မှစ၍ ကုန်သွယ်/လယ်ယာအနေဖြင့် ဂမ်ဘီယာသို့ ဆန်တင်ပို့ရေးကိစ္စများကို အင်တိုက်အားတိုက် စတင်ပြင်ဆင် ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြပါသည်။
ဂမ်ဘီယာသို့ ဆန်တင်ပို့ခြင်း
စာချုပ်များ ချုပ်ဆိုပြီးစီးပြီးနောက် ရက်အနည်းငယ်အကြာတွင် ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံကစေလွှတ်လိုက်သော သင်္ဘောရောက်ရှိလာသဖြင့် တန် ၁၅၀၀၀ သင်္ဘောတင်ပေးခဲ့ပါသည်။ သို့ရာတွင် ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံအနေဖြင့် ကျန်ရှိသည့် တန် ၁၅၀၀၀ ကို အခြားအခက်အခဲများကြောင့် သင်္ဘောတင်နိုင်စွမ်းမရှိတော့သဖြင့် စာချုပ်ပယ်ဖျက်ပေးခဲ့ရပါသည်။ စာချုပ်ပယ်ဖျက်ပေးရသည့်တိုင် ကုန်သွယ်/လယ်ယာ အနေဖြင့် ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံသားများအတွက် စာနာစိတ်ဖြင့် ထပ်မံသင်္ဘောတင်နိုင်သည့် အခြေအနေရောက်ရှိလာလျှင် ပြန်လည်တင်ပို့နိုင်ရေး မိမိတို့၏လုပ်ငန်းစဉ်များကို ရပ်တန့်ခြင်းမပြုခဲ့ပါ။
ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံအတွက် စာနာမှုဂမ်ဘီယာနိုင်ငံသို့ ဆန်ရောင်းစာချုပ်ချုပ်ဆို၍ ဆန်တင်ပို့ခဲ့ရာတွင် နိုင်ငံတော် အစိုးရအကြီးအကဲများ၏ လမ်းညွှန်မှုအရ စားနပ်ရိက္ခာ အခက်အခဲပေါ်နေသည့် နိုင်ငံအပေါ် လူသားချင်းစာနာသည့် အသိစိတ်ဓာတ်ဖြင့် ဖြေလျှော့မှုများစွာဆောင်ရွက်ပေးခဲ့ပါသည်။ ကုန်သွယ်/လယ်ယာ၏ လက်ဝယ်ရှိ နှစ်ဟောင်းလက်ကျန်ဆန်များအနက်မှ စံချိန်စံညွှန်းမီသည့် ဧည့်မထ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းဆန်ကို ၎င်းတို့ဝယ်ယူလိုသည့် တန် ၃၀၀၀၀ ရရှိစေရေးအတွက် နိုင်ငံအနှံ့အပြားတွင်ရှိနေသည့် ဆန်လက်ကျန်များထဲမှ အကောင်းဆုံးဆန်များ ရွေးချယ်စုဆောင်းခြင်း၊ စုဆောင်းရရှိသည့်ဆန်များကို အရည်အသွေးပိုမိုကောင်းမွန်လာစေရေးအတွက် ပြန်လည်ကြိတ်ဖွပ်မှုဆောင်ရွက်ခြင်း၊ ဆန်ဈေးနှုန်းကိုလည်း အခြားနိုင်ငံများရောင်းဈေးထက် လျှော့ချဆောင်ရွက်ပေးခဲ့ခြင်း၊ TT Advance Payment ဖြင့် ငွေပေးချေမှုအစား LC စနစ်ဖြင့်ပေးချေနိုင်ရေး စီစဉ်ပေးခဲ့ခြင်း စသည်တို့မှာ သိသာထင်ရှားသည့် လူသားချင်းစာနာသော စေတနာများပင်ဖြစ်ပါသည်။
စာချုပ်အရ သင်္ဘောတင်ကာလကို ၂၀၀၄ ခုနှစ် မေလမှဇူလိုင်လအတွင်း သတ်မှတ်ထားခဲ့ပြီး သတ်မှတ်ကာလအတွင်းသင်္ဘောမတင်နိုင်ပါက ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံအနေဖြင့် သက်တမ်းတိုးတစ်လခွင့်ပြုပေးရန်လည်း ထည့်သွင်းချုပ်ဆိုပေးခဲ့ပါသည်။ ထို့ပြင် ထိုစဉ်က ကုန်သွယ်/လယ်ယာကကျင့်သုံးသည့် ဆန်ရောင်းစာချုပ် သတ်မှတ်ချက်များထဲတွင် သတ်မှတ်သည့်ကာလအတွင်း သင်္ဘောတင်နိုင်ခြင်းမရှိပါက သင်္ဘောတင်ရန်ကျန်ရှိသည့် ပမာဏအပေါ် ဆန်တစ်တန် ရက်သတ္တ ပတ်လျှင် အမေရိကန်ဒေါ်လာ နှစ်ဒေါ်လာနှုန်းဖြင့် သိုလှောင်ထိန်းသိမ်းခပေးဆောင်ရမည်ဟု ထည့်သွင်းချုပ်ဆိုထားခဲ့သော်လည်း ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံက သင်္ဘောမတင်နိုင်တော့သည့် တန်ချိန် ၁၅၀၀၀ အတွက် လမ်းညွှန်ချက်အရ ကုန်သွယ်/လယ်ယာအနေဖြင့် ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံသို့ သိုလှောင်ထိန်းသိမ်းခတောင်းခံမှုကိုလည်း ဖြေလျှော့ပေးခဲ့ပါသည်။
စေတနာကောင်းသောတိုင်းပြည်နိုင်ငံပိုင် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတစ်ခုဖြစ်သော ကုန်သွယ်/လယ်ယာအနေဖြင့် ပြည်ပသို့ ဆန်တင်ပို့မှုကို ပုံမှန်အားဖြင့် စီးပွားရေးဆန်ဆန်သာ ဆောင်ရွက်ခဲ့ပါသည်။ မိမိတို့တင်ပို့သည့် ကောက်ပဲသီးနှံကို ဈေးအများဆုံးရရှိအောင် ဈေးကွက်နည်းဗျူဟာမျိုးစုံကျင့်သုံး၍လည်း ဆောင်ရွက်လေ့ရှိပါသည်။ ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံသို့ ဆန်တင်ပို့မှု ဆောင်ရွက်ခဲ့ရာတွင်မူ စီးပွားရေးဆန်ဆန် ဆောင်ရွက်ခြင်းထက် လူသားချင်းစာနာမှုကို လည်းကောင်း၊ စားနပ်ရိက္ခာ အခက်အခဲပေါ်နေသည့် နိုင်ငံငယ်တစ်ခုကို တတ်နိုင်သမျှကူညီ ဆောင်ရွက်ရမည်ဆိုသည့် နိုင်ငံတော်အကြီးအကဲများ၏စေတနာကို အရင်းခံ၍လည်းကောင်း နိုင်ငံတော်အစိုးရ၏ လမ်းညွှန်ချက်အပေါ် စီးပွားရေးနှင့်ကူးသန်းရောင်းဝယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာနနှင့် မြန်မာ့လယ်ယာထွက်ကုန်ပစ္စည်းရောင်းဝယ်ရေးတို့က အားတက်သရောကြိုးပမ်း ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြပါသည်။
မိမိတို့နိုင်ငံသည် အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် နိုင်ငံရေးနှင့်စီးပွားရေးဆိုင်ရာ စိန်ခေါ်မှုများစွာ ရင်ဆိုင်နေရသော်လည်း မြန်မာနိုင်ငံသားများသည် အခက်အခဲပေါ်၍ ဒုက္ခရောက်နေသူများကို အကူအညီပေးရန် မည်သည့်အခါမှ နှောင့်နှေးမှုမရှိခဲ့သည်ကို ဂမ်ဘီယာနိုင်ငံသို့ ဆန်ရောင်းချပေးခဲ့သည့် ဖြစ်စဉ်က ထင်ဟပ်ပေါ်လွင်စေလျက်ရှိပါသည်။ မြန်မာပြည်သည် အမှန်ပင် စေတနာကောင်းသော တိုင်းပြည်တစ်ခု ဖြစ်ပါသည်။ ။
ကိုးကား
FAO. 2004b. Gambia: TCP/GAM/2906 NEPAD-CAADP National Medium-Term Investment Programme