ရေချိုကိုတန်ဖိုးထား ကမ္ဘာကြီးကိုစောင့်ရှောက်

ရေချိုကိုတန်ဖိုးထား ကမ္ဘာကြီးကိုစောင့်ရှောက်

ယမန်နေ့မှအဆက်

    ရေအားလျှပ်စစ်စက်ရုံတစ်ရုံမှ   ဓာတ်အားတစ်ကီလိုဝပ်နာရီ (တစ်ယူနစ်)ထုတ်လုပ်တိုင်း CO2  ၆ ဒသမ ၆ ကီလိုဂရမ်ထုတ်လွှတ်သည်။ ဓာတ်ငွေ့သုံးဓာတ်အားပေး စက်ရုံတစ်ရုံမှ တစ်ကီလိုဝပ်နာရီ (တစ်ယူနစ်) ထုတ်လုပ်တိုင်း CO₂ ၃၅ဝ ကီလိုဂရမ်ထွက်ရှိသည်။ (ဤဓာတ်ငွေ့စက်ရုံမှ ရရှိသည့် စွန့်ပစ်အပူဖြင့် ရေနွေးငွေ့တာဘိုင်ကို ဆက်လက်လည်ပတ်စေသည့်  စက်ရုံမျိုးကိုဆိုလိုသည်။ အကယ်၍ ဓာတ်ငွေ့စက်ရုံသက်သက်လည်ပတ်ပြီး ဓာတ်အားထုတ်လုပ်ပါက ဓာတ်အား တစ်ကီလိုဝပ်နာရီအတွက်  CO₂ ၇ဝဝ ကီလိုဂရမ်ခန့် ထုတ်လွှတ်သည်။)

ကဏ္ဍအလိုက် CO₂ ထုတ်လွှတ်မှုအနက် လျှပ်စစ်ကဏ္ဍမှ ကြီးမားစွာ CO₂ ထုတ်လုပ်နေသည့် နိုင်ငံကြီးများ အများအပြားရှိသည်။

အမေရိကန်နိုင်ငံ၏ ၂ဝ၁၉ ခုနှစ်တွင် ထုတ်လွှတ်ခဲ့သော ကဏ္ဍအလိုက် CO₂ အချိုးမှာ-

သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးမှ                                          -၂၉%

လျှပ်စစ်ကဏ္ဍမှ                                                   -၂၅%

စီးပွားရေးအဆောက်အအုံများကဏ္ဍမှ                   -၁၃%

လယ်ယာသားငါးကဏ္ဍမှ                                     -၁ဝ%

အသီးသီးထုတ်လွှတ်နေသည်။   ၂ဝ၁၉ ခုနှစ်   တစ်နှစ်စာ   CO₂ မက်ထရစ်တန်ချိန်  သန်းပေါင်း ၆၅၅၈  ထုတ်လွှတ်ခဲ့သည့်အတွက် လျှပ်စစ်ကဏ္ဍမှ  မက်ထရစ်တန်ချိန် သန်းပေါင်း  ၁၆၃၉  ထုတ်လွှတ်ခဲ့သည့် သဘောဖြစ်သည်။

နိုင်ငံကြီးများတွင်   လျှပ်စစ်ကဏ္ဍမှ   ဓာတ်အားထုတ်လုပ်နေမှုတွင် အရင်းအမြစ်ပေါင်းစုံ  ပါဝင်မှုအချိုးကိုကြည့်လျှင်လည်း    တွင်းထွက်လောင်စာကိုသာ  အားပြုမောင်းနှင်နေသည်ကို  တွေ့ရသည်။  ဓာတ်အားထုတ်လုပ်မှုအရင်းအမြစ်အချိုးများကို   နိုင်ငံများအလိုက်  နမူနာဖော်ပြပါမည်။

Source:* eia report february 2021, ** eia report,2020, *** wikipedia

ဖော်ပြခဲ့သည့် စက်မှုဖွံ့ဖြိုးသောနိုင်ငံများနှင့် မိမိတို့အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများတွင်   လျှပ်စစ်ဓာတ်အားရရှိရေးအတွက်   တွင်းထွက်လောင်စာကို အဓိကအားကိုးပြီး ထုတ်လုပ်နေသည်ကို တွေ့ရမည်။

ယနေ့ကမ္ဘာတစ်ဝန်းလုံး၏  ပျမ်းမျှဓာတ်အား ထုတ်လုပ်မှုအရင်းအမြစ်အချိုးကို အောက်ပါအတိုင်းတွေ့ရသည်။

ကမ္ဘာတစ်ဝန်းလုံး အရင်းအမြစ်အလိုက် ဓာတ်အားထုတ်လုပ်မှုပျမ်းမျှ

အချိုး (၂ဝ၁၇)

           အရင်းအမြစ်              အချိုး%

- ကျောက်မီးသွေး                   ၃၈

- ဓာတ်ငွေ့                           ၂၃

- နျူကလီးယား                    ၁ဝ

- လောင်စာဆီ                       ၄

- ပြည်လည်ပြည့်ဖြိုးမြဲ          ၂၅

Source: eia Report 2017

CO₂ လျှော့ချရမည့်ကိစ္စများကိုရှင်းလင်းရာတွင်  အသေးစိတ်ထပ်မံ ရှင်းပြပါမည်။

ဆက်လက်၍ လယ်ယာ၊ သားငါး၊ သစ်တောကဏ္ဍမှ  CO₂ ထုတ်လွှတ်မှုကို ဖော်ပြပါမည်။

မွေးမြူရေး၊ စိုက်ပျိုးရေးနှင့် သစ်တောကဏ္ဍ CO₂ ထုတ်လွှတ်မှု

    မွေးမြူရေး၊  စိုက်ပျိုးရေးနှင့် သစ်တောကဏ္ဍ၏ CO₂ ထုတ်လွှတ်မှုသည် တစ်ကမ္ဘာလုံး CO₂ ထုတ်လွှတ်မှု၏ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းဝန်းကျင်အထိ မြင့်မားနေသည်။ စဉ်းစားစရာကောင်းသည်။ ဤကဏ္ဍများမှ မည်ကဲ့သို့ CO₂  များ ထုတ်လွှတ်နေကြပါသနည်း။ ဤနေရာတွင်  နှစ်ပိုင်းခွဲ၍မြင်ရမည်။

တစ်ပိုင်းမှာ   မွေးမြူရေးနှင့် စိုက်ပျိုးရေးဖြစ်ပြီး  နောက်တစ်ပိုင်းမှာ သစ်တောကဏ္ဍဖြစ်သည်။ မွေးမြူရေးနှင့်စိုက်ပျိုးရေးကဏ္ဍမှ အဓိကထုတ်လွှတ်နေသည်မှာ မီသိန်း (CH₄) ဓာတ်ငွေ့ဖြစ်သည်။ သို့သော် ရှေ့တွင်ဖော်ပြခဲ့သည့်အတိုင်း CH₄ ၏ ပြင်းအားသည် CO₂ ထက် ၂၁ ဆပြင်းသော GHG  ကို ထုတ်လွှတ်နိုင်ခြင်းကြောင့် CO₂  နှင့် အချိုးပြန်ချလိုက်သည့်အခါ ဤမျှ များပြားသွားခြင်းဖြစ်သည်။

လယ်ယာမြေများတွင်  သီးနှံတစ်ကြိမ်ရိတ်သိမ်းပြီးနောက် သီးနှံအတွက် ရေသွင်းကြသည့်အစဉ်အလာရှိသည်။ စပါးရိုးပြတ်များနှင့် တခြားသောရိုးပြတ်များ၊ ပေါင်းပင်များပါ အားလုံးရေသွင်းပြီး ထယ်ထိုးလိုက်သည့်အခါ ပြင်းထန်သော CH₄ ဓာတ်ငွေ့ထွက်လာသည်။ ဤသည် မှာ ဧကနည်းနည်းမဟုတ်၊ မြန်မာတစ်နိုင်ငံတည်းကွက်ပြောလျှင်ပင် နှစ်စဉ်စပါးတစ်မျိုးတည်းပင် ဧက ၁၈ သန်း စိုက်ပျိုးသည်ကို ကြည့်၍ခန့်မှန်းနိုင်သည်။                                    

ဆက်လက်ဖော်ပြပါမည်။